Küresel askeri harcamalar rekor düzeye ulaşırken, Türkiye’de askeri harcamalardaki gerileme dikkat çekti.
Türkiye’nin askeri harcamaları 2022’de üst üste üçüncü kez düşerek 10,6 milyar dolara geriledi. Bu rakam 2021 yılına göre yüzde 26’lık bir düşüşe işaret ederken son 19 yılın en düşük seviyesi oldu.
Türkiye’nin askeri harcamaları 2019’da 20,4 milyar dolarlık rekor seviyeye yükseldi. Harcamalar bu yıldan bu yana her yıl azaldı. Harcama 2020’de 17,5 milyar dolara ve 2021’de 15,6 milyar dolara düştü.
Türkiye’nin askeri harcamaları 10,3 milyar dolar ile 2003 yılında ilk kez çift haneli seviyelere yükseldi. Bu dönemden sonra harcamalarda yukarı yönlü bir ivme kaydedilmiştir.
SIPRI bilgileri, Türkiye’nin askeri harcamalarının milli gelire oranının da düştüğünü gösterdi. 2022 yılı itibarıyla Türkiye’nin askeri harcamalarının milli gelire oranı yüzde 1,2 oldu. Böylece askeri harcamaların milli gelire oranı 1960’tan bu yana en düşük seviye oldu. Türkiye’nin askeri harcamalarının milli gelire oranı 1975’te yüzde 5,1 gibi rekor seviyeye ulaştı.
Ukrayna-Rusya savaşı dünya rekoru getiriyor
Küresel askeri harcamalar, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının etkisiyle 2022’de yüzde 3,7 artarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 2,24 trilyon dolara ulaştı.
Merkezi Stockholm’de bulunan bağımsız bir araştırma kuruluşu olan Uluslararası Barış Araştırmaları için Bağımsız Araştırma Enstitüsü’nün (SIPRI) verdiği bilgiye göre, küresel askeri harcamalar geçen yıl rekor seviyeye ulaşmış olsa da enflasyon nedeniyle yavaşladı.
Avrupa’da askeri harcamalardaki yüzde 13’lük keskin büyüme etkili oldu.
Avrupa’nın askeri harcamaları ilk kez 345 milyar dolarla 1989’daki soğuk savaşın sonundaki rakamı aştı. Avrupa’da Finlandiya’nın askeri harcamaları yüzde 36, Litvanya’nın yüzde 27, İsveç’in yüzde 12 ve Polonya’nın yüzde 11 arttı.
Rusya’nın 2022 yılındaki askeri harcamaları, bir önceki yıla göre yüzde 9,2 artışla 86,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam, Rusya’nın GSYİH’sının yüzde 4,1’ini oluşturuyordu.
Ukrayna’nın askeri harcamaları, yüzde 640 artışla SIPRI kayıtlarındaki en yüksek yıllık harcama olan 44 milyar dolar olarak hesaplandı. Savaşın Ukrayna ekonomisine verdiği zarar sonucunda bu miktar, 2022 yılında ülkenin GSYİH’sının yüzde 34’ünü oluşturdu.
Amerika Birleşik Devletleri dünyanın en büyük askeri harcama yapan ülkesidir.
ABD’nin askeri harcamaları ise artan enflasyona rağmen geçen yıl yüzde 0,7 artarak 877 milyar dolara ulaştı. Küresel askeri harcamaların yüzde 39’unu oluşturan ABD, bu bağlamda ilk sırada yer aldı.
ABD’nin 2022 askeri harcamalarındaki artışta Ukrayna’ya 19,9 milyar dolarlık mali askeri destek de etkili oldu.
Çin ve Japonya, Asya bölgesinde askeri harcamalarda lider konumdadır.
Dünyanın en büyük ikinci askeri harcaması olan Çin, geçen yıl askeri harcamalara 292 milyar dolar ayırdı.
Çin’in askeri harcamaları 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 4,2 arttı ve 28 yıl üst üste büyüdü.
Japonya 2022’de 46 milyar dolar askeri harcama yaptı. Bir önceki yıla göre yüzde 5,9 artan bu rakam, Japonya’nın GSYİH’sının yüzde 1,1’ini oluşturdu. Ülkenin 2022’deki askeri harcaması, 1960’tan bu yana en yüksek seviye olarak kayıtlara geçti.
Hindistan, 81,4 milyar dolarla 2022’de en fazla askeri harcama yapan dördüncü ülke oldu. Hindistan’ın bu alandaki harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 6 arttı.
Suudi Arabistan 75 milyar dolarlık askeri harcamayla beşinci sırada yer aldı.
NATO üyelerinin askeri harcamaları 1,23 trilyon dolar
NATO üyelerinin askeri harcamaları geçen yıl yüzde 0,9 artarak 1,23 trilyon dolara ulaştı.
Orta ve Doğu Avrupa’da en fazla askeri harcama yapan ülke ise 68,5 milyar dolarla Birleşik Krallık oldu. Bu rakam varsayıldığında 2,5 milyar dolar Ukrayna’ya sağlanan mali askeri destekten oluşuyor.
Türkiye’nin askeri harcamaları ise geçen yıl 2021’e göre yüzde 26 azalarak 10.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye, geçen yıl en çok askeri harcama yapan ülkeler arasında 23. sırada yer aldı.
SIPRI’nin Askeri Harcamalar ve Silah Üretim Programı Kıdemli Araştırma Görevlisi Nan Tian, küresel askeri harcamalardaki artışı “giderek daha güvensiz bir dünyada yaşadığımızın bir işareti” olarak selamladı.
Ülkelerin bozulan güvenlik ortamına karşı askeri harcamalarını artırdıklarını belirten Tian, ”Ülkeler yakın gelecekte bu ortamın düzeleceğini öngörmüyor.” terimini kullandı.
